Örgütsel Destek
İşletmelerin yönetim anlayışları içerisinde çalışanları istihdamı sadece sıradan ve rutin bir faaliyet olarak görülse de aslında sürecin içerisinde yer alan öğelerin ve uygulamaların hemen hepsi, işletmeler açısından, çalışanlarının ne denli önemli olduklarını anlamalarını sağlar. Bu noktada, işletmeleri çalışanlarına sunacakları her türlü destek, çalışanların motivasyonu açısından değerlidir. Örgütsel destek kavramı, tam da bu noktada, işletmelerin önem vermeleri gereken bir konu haline gelmiştir. Örgütsel destek, işletme yönetimlerinin, çalışanlarının düşüncelerini, sorumluluk alma isteklerini, yaklaşımlarını, yaratıcı fikirlerini vb. kendilerine ait uygulamaların tamamını hem onların gelişimi hem de işletmenin çıkarları adına teşvik etmesi anlamını taşımaktadır (Özdevecioğlu, 2003, s. 116-118).
Öte yandan örgütsel destek, çalışanlarının yaratıcı fikirlerini, önerilerini ve eleştirilerini dikkate almak, iş güvenliklerini sağlamak, örgüt içinde insan ilişkilerinin pozitif olmasını sağlamak, herkese adaletli davranmak, çalışanları birer insan olarak önemsemek ve onlara rağmen bazı kararları almamak neticesinde, çalışanlara, onların işletme için ne denli önemli olduklarının açıklanması ve anlatılmasının bir yolu olarak görülmektedir (İplik, İplik ve Efeoğlu, 2014, s. 111).
İşletmeler açısından örgütsel desteğin yaratmış olduğu ortama bakıldığında, maneviyat odaklı bir iş ortamından bahsetmek mümkündür. Buna göre örgütsel destek, işletme yönetimleri ile çalışanlar arasında gerçekleşen bir iletişim süreci olmakla birlikte daha çok çalışanların çıkarlarının ve varlıklarının gözetildiği bir etkileşim süreci olmakla birlikte soyut bir kavram olarak nitelendirilebilecektir. Bu nedenle de örgütsel destek, özel ve kişinin kendi değerlendirmelerine dayalı bir kavram olarak ele alınabilir (Kartal, Yirci ve Özdemir, 2015, s. 480). Bir başka deyişle işletme yönetimleri ile çalışanlar arasındaki ilişki, bir anda, sosyal bir boyuta taşınmakta ve çalışanlar ile işletmeler arasında, insani ilişkilere dayanan bir etkileşim süreci ortaya çıkmaktadır.
Örgütsel destek hususunda dikkati çeken nokta, işletme yönetimlerinin sunmuş oldukları örgütsel destek imkânı ile birlikte çalışanların, birçok farklı ve olumlu olan örgütsel hissiyatı ve düşünceyi aynı anda ya da farklı şekillerde hissetme imkanını bulmuş olmalarıdır. Bu durum, örgütsel desteğin, aslında ne denli geniş yelpazede etkileri hissedilen bir kavram olduğunun anlaşılmasını da sağlamaktadır.
Örgütsel destek, toplumsal anlamda ihtiyaç duyulan ihtiyaçların bir dışa vurumu olarak da değerlendirilebilecektir. Buna göre örgütsel destek, bireylerin hayatlarında ihtiyaçlarını duydukları önemsenme hissiyatının iş hayatına yansıması gibidir. Çalışanlar, işletmelerinin kendilerine davranışlarının, onların çıkarlarını olduğu kadar onların insani değerlerini de ön plana çıkarmasını beklemektedirler. Bu beklenti, onlar açısından, son derece doğal olmakla birlikte zaman içerisinde, işletme yönetimleri için bir zorunluluk halini de alabilmektedir. Bu şekilde, örgütsel desteğin, çalışanları doğal ihtiyaçlarının bir karşılığı olarak işletmeler üzerinde bir baskı aracı olarak da kullanılabildiğini düşünmek mümkündür.
Örgütsel Destek Algısı
Başka bir açıdan bakıldığı süre zarfında örgütsel destek, çalışanlar açısından, işletme yönetimlerini değerlendirmek adına bir araç ya da bir deneme unsuru olarak görülebilir. Buna göre çalışanların, işletmelerinin kendilerini ne denli önemsediklerini anlamaları adına, örgütsel destek konusunda işletme yönetimlerinin sergilemiş olduğu tavırlar, söylemler ve ortaya konan pratik, çalışanların, işletmelerinin kendileri üzerindeki destek anlayışını değerlendirmeleri adına son derece kritiktir. Bu nedenle de örgütsel destek sürecinde çalışanların işletmelerini değerlendirdikleri ve destek düzeylerine göre onların faaliyetlerine belirli bir tepki verdikleri anlaşılmaktadır (Rozaini, Norailis ve Aida, 2015, s. 753). Çalışanlar için bu deneme süreci, onların ne denli işletmeleri ile aralarında güçlü ya da güçsüz bir bağ kurulduğunun anlaşılmasına da yardımcı olacaktır.
Örgütsel destek konusunda çalışanların algılamalarının önemi ön planda olsa da sürecin içerisinde, işletmelerin yönetimlerinin konuya dair yaklaşımları ve uygulamalarının çok daha büyük bir önemi bulunmaktadır. Turnley vd. (2003) açısından örgütsel destek konusunda çalışanlar ile işletme yönetimleri arasında yazılı ve fiziksel olmayan bir sözleşme imzalanmaktadır. Karşılıklılık esasına dayalı olarak çalışanların süreç içerisinde sorumlulukları bulunduğu gibi işletmelerin de sorumlulukları bulunmaktadır. Buna göre işletme yönetimleri, çalışanlarının desteklenmesi konusunda mümkün olan en yüksek desteği sağlamak ve bunu sürdürülebilir kılmak durumundadırlar (Yılmaz ve Tanrıverdi, 2017, s. 33).
Örgütsel desteğin varlığı önemli olmakla birlikte onu anlayacak ve değerlendirecek tarafların, yani çalışanların sürecin içerisindeki algılamaları da son derece önemlidir. Bu noktada, işletme yönetimlerinin sunmuş oldukları desteğin, çalışanlar nezdinde yeterli ve nitelikli olarak görülmesi ya da görülmemesi, sürecin sonucuna etki etmekte ve çalışanlar ile kurumları arasındaki etkileşimin boyutlarını belirlemektedir.
Örgütsel destek, aslında işletme yönetimleri açısından son derece zorlu bir sürecin geleceğini de ifade etmektedir. Buna göre işletmeler, her ne kadar yüksek düzeyli bir destek sunuyor olsalar da çalışanlarının sürece dair algılamalarını yönetme konusunda yaşayabilecekleri herhangi bir eksiklik ya da sorun, onlar açısından sürecin başarısızlıkla sonuçlanmasına sebebiyet vermektedir. Çünkü bir işletme içerisinde görevlendirilen çalışanların hemen hepsi farklı duygulara, düşüncelere ve algılama şekillerine sahiptirler. Bu nedenledir ki işletme yönetimlerinin örgütsel destek çabaları, her zaman beklenen desteği sağlamayabilir.
KAYNAKÇA
Rozaini, R., Norailis, A. W. & Aida, B. (2015). Roles of Organizational Support in Quality of Work Life in Insurance Industry. Journal of Economics, Business and Management. 3.8, 753-757.
Yılmaz, A. ve Tanrıverdi, H. (2017). Aşçıların Örgütsel Destek Algısının İş Performansı Üzerine Etkisinde İş Ortamı Niteliğinin Aracılık Rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 5.3, 32-52.
İplik, E., İplik, F. N. ve Efeoğlu, İ. E. (2014). Çalışanların Örgütsel Destek Algılarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 6.12, 109-122.
Kartal, S. E., Yirci, R. ve Özdemir, T. Y. (2015). Öğretmenlerde Algılanan Örgütsel Destek Düzeyi ile Yaşam Memnuniyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 24, 477-504.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Destek ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi. 18.2, 113–130.
ICF Onaylı Sertifika programlarımız ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.