Hayatınızı daha iyi hale getirmekle ilgileniyorsanız, hayatınızın dışından biriyle konuşmak son derece yardımcı olabilir. Hem koçlar hem de terapistler, güçlü ve zayıf yönleri belirlemenize ve sizi geride tutan engellerin üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Psikoterapi ve koçluk, sayısız insanın hayatlarını en iyi şekilde yaşamasına yardımcı olan iki hizmettir, ancak bu alanların her biri arasında büyük ölçüde örtüşme olduğundan, genellikle karıştırılırlar. Koçluk ve psikoloji benzer yönler arz etse de pek çok açıdan birbirinden farklılaşır. Yine de koçluğun temelini psikolojiden alan pek çok yaklaşımı ve yöntemi vardır. Bu yazıda bu konuları ele aldık.
Koçluk ve Psikolojinin Benzerlikleri
Koçluk ve psikolojinin pek çok yönden benzerlikleri söz konusudur. Koçluk ilişkisi ve terapötik ilişki, güvene, gelişime ve gizliliğe dayalı ilişkiler yoluyla yardımcı olmayı amaçlar. Koçluk ve terapi yaklaşımım esas olarak konuşmaya dayalı bir yaklaşımdır (konuşma terapisi olarak da bilinir). Koçluk ve terapi kendi kendini iyileştirme ve büyüme potansiyelini açığa çıkarır. Danışanın kendini keşfetmesini, öz farkındalığını geliştirmesini ve içgörü kazanmasını kolaylaştırır. Kişinin kişisel hedefine, kişisel tatminine ve profesyonel performansına ulaşmasına yardımcı olur. Bireylerin refahını artırır.
Koçluk ve psikoloji, kişisel gelişim, farkındalık, pozitif davranış değişikliği ve başarılı sonuçlar elde etmek için benzer amaçlar taşırlar. İşte, koçluk ve psikolojinin benzerliklerinden bazıları:
Seanslar
Koçlukta, koç ve danışan arasındaki ilişki seans olarak ele alınır. Bir koçluk seansı, koçluk sürecinin temel unsurlarından biridir. Genellikle yüz yüze ya da çevrimiçi olarak gerçekleştirilen bir koçluk seansı, belirli bir süre boyunca bir koç ve bir birey arasında gerçekleşen bir görüşmedir. Bu görüşmeler, kişilerin hedeflerini belirlemeleri, ilerleme kaydetmeleri ve kendilerini geliştirmeleri için bir fırsat sağlar. Terapi, psikolojik sorunları olan kişiler için bir tedavidir.
Terapistler, müşterilerinin duygusal sorunlarını çözmelerine yardımcı olurken, ilerlemek için yönergeler sağlar. Psikoterapi ve konuşma terapisi olarak da adlandırılır. Ruhsal sağlık sorunlarını ve duygusal sıkıntıyı gidermeye yönelik bir tedavidir. Diğer taraftan, hem koçluk hem de terapi bire bir hizmet olarak sunulabilir. Bununla birlikte, terapi aynı zamanda aileleri, eşleri ve grupları da içerebilir. Bazı koçlar grup hizmetleri sağlar. Bunlar süreç odaklı olmadıkları için grup terapisinden farklıdır. Grup koçluğu seansları hedefe yönelik seanslardır.
İletişim becerileri
Hem koçluk hem de psikoloji, iyi bir iletişim becerisi gerektirir. Aynı zamanda koçluk ve psikoloji, iletişim becerilerinin geliştirilmesine odaklanır. Her iki disiplin de, insanların kendilerini ifade etmelerine ve başkalarıyla daha iyi ilişkiler kurmalarına yardımcı olmak için etkili iletişim stratejileri sunar.
Farkındalık
Koçluk ve psikoloji, kişilerin farkındalık düzeylerini arttırmaya çalışırlar. Kişinin kendisi, duyguları ve düşünceleri hakkında farkındalık sahibi olmak, kişisel gelişim ve sağlıklı bir yaşam için önemlidir.
Hedef belirleme
Koçluk ve psikoloji, kişilerin belirli hedefler belirlemesine yardımcı olur. Bu hedefler, kişinin kendisine, hayatına veya kariyerine yönelik olabilir.
Pozitif davranış değişikliği
Koçluk ve psikoloji, kişilerin olumlu davranış değişiklikleri yapmalarına yardımcı olur. Her iki disiplin de, kişilerin negatif düşünce kalıplarını değiştirmelerine, olumlu davranışları benimsemelerine ve kendi potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olur.
Performans iyileştirme
Koçluk ve psikoloji, kişilerin performanslarını iyileştirmelerine yardımcı olur. Koçluk, özellikle iş yerinde, spor alanında ve kariyer gelişiminde performansı arttırmaya odaklanırken, psikoloji genel olarak kişilerin yaşam kalitesini artırmayı amaçlar.
Kişisel gelişim
Koçluk ve psikoloji, kişisel gelişim için önemli araçlardır. Her iki disiplin de, kişilerin kendi potansiyellerini keşfetmelerine, kendilerine güvenmelerine ve yaşamlarını daha tatmin edici hale getirmelerine yardımcı olur. İnsanlar, koçluk ve psikolojik destek alarak, kendilerini daha iyi anlama, kariyerlerinde ya da kişisel hayatlarında başarı elde etme konusunda daha iyi performans gösterme gibi hedeflerine ulaşabilirler.
Değerler
Hem koçluk hem de psikoloji, bireylerin kişisel değerlerini anlamalarına ve bu değerleri hayatlarında daha fazla önem vermelerine yardımcı olur.
İlişki kurma
Koçluk ve terapi, güvenli bir ortamda bir kişiyle birebir ilişki kurmayı içerir. Bu ilişki, bireyin kendi kendine keşfetmesine, anlamasına ve gelişmesine yardımcı olur.
Sorular sorarak keşfetme
Hem koçluk hem de terapi, bireylerin iç dünyasını keşfetmelerine yardımcı olmak için sorular sormayı içerir. Bu sorular, bireyin farkındalığını arttırarak, kendi içindeki kaynakları keşfetmesine ve farklı bakış açıları geliştirmesine yardımcı olur.
Motivasyon ve destek
Koçluk ve terapi, bireyleri kendi hedeflerine ulaşmak için motive etmek ve desteklemek için tasarlanmıştır. Hem koç hem de terapist, bireyin güçlü yanlarını keşfetmelerine yardımcı olur, onları destekler ve güçlendirir.
Olumlu bir yaklaşım
Hem koçluk hem de psikoloji, olumlu bir yaklaşım benimser. Koçlar ve terapistler, müşterilerinin/hasta olan kişilerin potansiyellerini ortaya çıkarmaya ve kendi kendilerine yetebilmelerini sağlamaya çalışırlar.
Yansıtma
Koçluk ve terapi, bireylerin düşüncelerini ve duygularını yansıtmalarına yardımcı olur. Bu yansıtma süreci, bireyin kendini daha iyi anlamasına, öğrenmesine ve gelişmesine yardımcı olur.
Bu türden benzerlikler, koçluk ve psikolojinin benzer amaçlar doğrultusunda faaliyet gösterdiklerini ortaya koyar. Her iki disiplin de, kişilerin kendi potansiyellerini gerçekleştirmeleri ve daha tatmin edici bir hayat yaşamaları için önemlidir. Ancak, pek çok benzerlik söz konusu olsa da bu iki yaklaşımın temel farkları vardır ve bunlar her ikisini birbirinden net bir biçimde ayırır.
Koçluk ve Psikolojinin Temel Farkları
Her iki disiplin de davranışları değiştirmeye bel bağlasa da, koçluk sonuçlara ve psikoloji de sonuçları azaltmaya odaklanma eğilimindedir. Bir koç, birlikte yaratmak ve yeniden keşfetmek için sizinle işbirlikçi bir şekilde çalışır. Bir psikolog genellikle metodolojiye bağlıdır ve danışanlarına kuralcı taktikler ve planlarla davranır. Belki de çelişkili bir şekilde, koçluk daha süreç odaklıdır ve bir koçla olan ilişkinin seyri şüphesiz pek çok benzersiz dönemeç ve dönemeçlere sahip olsa da, kendi formülleri vardır.
Psikoloji doğası gereği daha keşfedicidir, altta yatan koşulları teşhis eder ve bunları düzeltmeye çalışır. Bu manada, koçluk, psikolojinin doğası gereği daha işlemsel olduğu dönüşümsel öğrenme ile ilgilidir. Psikologlar özellikle davranışları değiştirmeye odaklanma eğilimindedir. Koçlar, olağanüstü sonuçlara ve oraya giden yolu iyileştirmeye odaklanma eğilimindedir.
Psikologlar yeterliliklere ve tekniklere güvenirken, koçlar katılıma dayalı olarak keşfeder ve yaratır. Her ikisi de danışanın var olma biçimini değiştirmeyi umar, aradaki fark, psikologların bunu tümdengelimli bir şekilde yapmasıdır, koçlar ise bunu tümevarımsal bir tarzda yapar. Bir yaşam koçunun ve bir psikoloğun her ikisinin de başkalarına yardım edebilmek için psikoloji anlayışına sahip olması gerekse de, aralarında bazı önemli farklılıklar vardır. Bunları şu şekilde ele almak mümkündür:
Amaç
Psikolog, bir kişiyi olumsuzdan az ya da çok nötr bir duruma getirmeye yardımcı olur (herhangi bir açıdan). Danışanın, psikoloğun yardımıyla proaktif olarak nötralize edilmesi gereken olumsuz bir durumu vardır. Koç, danışanın kendini geliştirebilmesi için ortam oluşturur. Gelişme, tarafsız bir durumdan olumlu bir duruma (herhangi bir açıdan) doğru gerçekleşir.
Odak noktası
Koçluk, kişinin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak, potansiyelini gerçekleştirmek ve performansını artırmak için tasarlanmıştır. Psikoloji ise bireyin zihinsel, duygusal ve davranışsal sağlığına odaklanır. Psikoloji, bireylerin zihinsel ve duygusal sağlıklarını iyileştirmek için kullanılır.
Zaman-mekân çerçevesi
Psikolog ve terapist desteği genellikle yüz yüzedir, zamanla sınırlı değildir ve ömür boyu sürebilir. Koçluk, genel olarak zaman sınırlı bir yolculuktur, belirli bir süreliğine kurulur yüz yüze ve sanal ortamda veya bunların arasında bir bütünleşik kapsamda sunulabilir.
Geçmiş ve gelecek oryantasyonu
Genel olarak konuşursak, koçluk daha çok şimdiki zamana ve daha ağırlıklı olarak gelecek zamana, gelecekteki hedeflere ulaşmak konusunda yardımcı olmaya odaklanırken, psikoterapi daha çok geçmişe odaklanır ve geçmişteki yaşantılar üzerinden bugüne ulaşmaya çalışır. Bu durum, iki yaklaşım arasındaki temel farklardan birini oluşturur.
Yaklaşım
Koçluk, genellikle birey merkezli bir yaklaşım kullanır ve bireyin kendi hedefleri ve ihtiyaçlarına odaklanır. Psikoloji, genellikle bireyin geçmiş deneyimleri ve psikolojik durumlarına daha fazla odaklanır.
Eğitim
Psikolog ve terapist, patoloji ve hastalığı teşhis edebilmek için uzun bir eğitim alır. Sınavlarını geçtikten ve denetimli çalışma saatlerine ulaştıktan sonra lisans alırlar. Koçlar, belirli koçluk eğitimini takip eder ve akredite olabilmesi için minimum koçluk saatini göstermesi gerekir. Koçluk endüstrisi ve bu konuda Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF) gibi otoriteler bu eğitim içeriklerini, akreditasyonları ve koşulları düzenler.
Teşhis ve çözüm
Psikologlar, terapistler işlev bozukluklarını, psikolojik sıkıntıları teşhis eder ve travmalarla çalışır, teşhise göre kendi disiplinine göre önlemler alır; koçlukta ise çözüm koç ve danışan arasında birlikte yaratılır.
Koç, danışana ne yapması gerektiğini söylemez, ancak sorular sorar ve güçlerini ve kaynaklarını en üst düzeye çıkarmak için düşünme sürecini kolaylaştırır. Koç, deneyimlerden öğrenmeye ve çözümler üretmeye veya farklı şekillerde düşünmek ve hareket etmek ve ilerlemek için adımları oluşturmaya odaklanırken, adımları atmayı danışanın kendisine bırakır ve onu bu konuda destekler, teşvik eder.
Yöntem
Koçluk başarı yaratmakla, psikoloji ise terapiyi yürütmekle ilgilidir. Psikoterapide odak daha çok geçmişten iyileşmeye odaklanırken, koçlukta odak daha çok sizi bir sonraki olmak istediğiniz yere götürmeye odaklanır. Psikiyatristler ve psikologlar geçmişe ve bilinçaltına odaklanırlar, geçmişteki travmaları ve şimdiki zamanda kendine zarar verme alışkanlıklarını tetikleyen sorunları belirlemeye çalışırlar. Amaçları mevcut durumunuzu onarmaktır. Koçlar bilinçli zihinde çalışır. Müşterilerine, hedeflerine ulaşma yolunda ilerlemek için mevcut değerlerini ve inançlarını, niyetlerini, ihtiyaçlarını, yeteneklerini, stratejilerini, hedeflerini ve amaçlarını netleştirmede yardımcı olurlar. Müşterilerden kendi çözümlerini bulmaları ve eylem planlarının uygulanmasından sorumlu olmaları istenir.
Görüldüğü gibi, koçluk ve psikoloji (terapi) arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar vardır. Hem koçluk hem de terapi, bireylerin hedeflerine ulaşmalarına ve kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Her ikisi de bireysel gelişim ve değişim amaçlarına yönelik yaklaşımlardır. Hem koçluk hem de terapi, bireylerin iç dünyalarını keşfetmelerine, farkındalıklarını artırmalarına ve kendilerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmak için sorular sormayı içerir. Ancak, koçluk ve terapi arasında farklılıklar da vardır.
Sonuç olarak, koçluk ve terapi, her ikisi de bireysel gelişim ve değişim amaçlarına yönelik yaklaşımlardır. Hem koçluk hem de terapi, bireylerin kendilerini daha iyi anlamalarına, farkındalıklarını artırmalarına, iç dünyalarını keşfetmelerine, hedeflerine ulaşmalarına ve kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Ancak, koçluk ve terapi arasında farklılıklar da vardır ve her biri farklı amaçlara ve yöntemlere sahiptir.