Özgüvenin Önemi: Koçluk Bu Konuda Nasıl Yardımcı Olabilir?

Özgüven, eğitim hayatı, iş hayatı ve özel hayat olmak üzere hayatımızın her alanına yansıyan bir özelliktir. İnsanlar her zaman özgüvenin öneminden bahseder ama öneminin ne kadar büyük olduğunun farkında değildir. Özgüvenin önemini ancak kişide özgüven eksikliği olduğunda ve hayatın farklı alanlarını olumsuz etkilediğinde anlarız.

Özgüven, ruh sağlığının iyileştirilmesinden insanların iş hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmaya kadar birçok bağlamda ortaya çıkan bir terimdir. İnsanların özgüvenlerini artırmak istemelerinin birçok nedeni vardır. Özgüven kariyer basamaklarını tırmanmaktan yeni bir hobi edinme cesaretine sahip olmaya kadar, kendinize daha fazla güvenmek yalnızca birçok fırsatın kapılarını açmakla kalmaz, aynı zamanda hayattan daha fazlasını elde etmenize de yardımcı olur.

Özgüven Nedir?

Özgüven kısaca becerileriniz ve yetenekleriniz hakkında bir tutumdur. Kendi yargınıza, kapasitenize ve yeteneklerinize güvenmek anlamına gelir. Herhangi bir kusurunuz veya başkalarının sizin hakkınızda ne düşündüğünden bağımsız olarak, kendinize değer vermek ve değerli hissetmekle ilgilidir.

Özgüven, kendi yeteneklerimize güvenmek ve aklımıza koyduğumuzu yapabileceğimize inanmaktır. Tanımdan da anlaşılacağı gibi, kendine inanç, özgüvenin gerekli ama yeterli olmayan bir bileşenidir. Kendine güvenmek için en azından bir dereceye kadar kendine inancın olmalı, ama sadece kendine inanmak da özgüveni garanti etmez. Gerçekten özgüvenli olmak, kendinize inanmanın ve yetenekli hissetmenin yanı sıra sözlerinize ve eylemlerinize güven duymaktır.

Hiç kimse yüksek veya düşük özgüvenle doğmaz. Özgüven, insanların zamanla geliştirdiği ve üzerinde uğraştığı bir duygudur. Tanıdığınız özgüvenli bir kişiyi düşünün. Şimdi, bu kişinin kendinden emin olduğunu nasıl anladığınızı bir düşünün. Kendisi hakkında ne hissettiğini anlamak için kafasının içine giremezsiniz, bu yüzden bu kişinin özgüvenli olup olmadığına ilişkin yargınızı, kişinin söz ve eylemlerine dayandırırsınız. Özgüven, bu anlamda dışarıya yansıyan, kişinin hal ve hareketlerine, bedenine, görünüşüne, konuşma ve ses tonuna kadar pek çok özelliğine yansıyan bir olgudur.

Özgüven Neden Önemlidir?

Özgüven, bir kişinin tüm kişiliğini ve yaşamını etkiler. Bu nedenle özgüvenin önemi inkâr veya ihmal edilemez. Özgüven, yalnızca bir kişinin yaşamının farklı alanları üzerinde büyük bir etkiye sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda günlük yaşamını da etkiler. Kendine güvenen insanlar kendileriyle ve işleriyle rahat görünürler. Güveni davet ederler ve başkalarına güven aşılarlar. Bunların hepsi sahip olunması gereken çekici özelliklerdir. Aşağıdaki noktalar özgüvenin önemine örnek olarak verilebilir:

Benlik Saygısını Arttırır

Özgüveni düşük olan bir kişinin benlik saygısı düşüktür. Düşük benlik saygısı olan kişi kendinden çok fazla şüphe duymaya başlar ve kendisiyle ilgili korkuları vardır. Kişinin kendi yetenekleri hakkında güvensizliği vardır. Ancak özgüven, kişinin kendine güvenini sağlar. Özgüven sahibi bir kişi bir durumu berbat etse bile, bunun sadece bir durum olduğu ve diğer deneyimlerin daha iyi olacağını bilir. Benlik saygısı, kendine inanmanın ve kişinin kendi değerine inanmanın birleşimidir.

Psikolojide benlik saygısı hem fiziksel hem de zihinsel olarak sağlıklı bir yaşam sürme açısından başarılı bir yaşama sahip olmak için önemli bir yetenek olarak kabul edilir. Özgüven, daha iyi bir benlik saygısı geliştirmenin bir kapısıdır. İnsanların hayatın güçlükleri ve zorluklarıyla daha iyi başa çıkmalarına, hayatta mutluluk ve sevgiyi telkin etmelerine ve zihinsel huzura sahip olmalarına yardımcı olur.

Kaygıyı Azaltır

Özgüven, kişinin hayatındaki kaygı ve korkuları azaltmanın bir yoludur. Sosyal kaygı, benlik saygısı ve diğer bazı kaygı biçimleriyle ilgili sorunların neredeyse tamamı, bir kişide düşük özgüvene sahip olmanın temel nedenidir.

Özgüven sahibi olan ve özgüveni olmayan iki kişiyi karşılaştırırsanız, kaygı düzeyleri ve korkuları arasında gözle görülür bir fark olacaktır. Ayrıca, özgüveni düşük bir kişi, kaygılı davranışı pekiştiren ilgi odağı olmak zorunda olduğu her olası durumdan kaçınmaya çalışır. Bu döngü, artan özgüven tarafından kırılmadığı sürece devam eder.

Kişinin Kendi ile Barışık Olmasını Sağlar

Özgüven sahibi insanlar kusurlarını kabul ederler ve bunun kendi değerlerini düşürmediğini bilirler. Yaşam içerisinde karşılaşılabilecek olan çeşitli sorunlar, engeller ve zayıflıklar karşısında tüm bunları aşabileceğinize dair inancınızın olması bu sorunları, zayıflıkları daha kolay kabullenmenize ve daha kolay bir biçimde üstesinden gelmenize olanak tanıyacaktır. Kişinin özgüveni ile, belirlenen hedeflere ulaşmak için hayatta bir amacı da olur. Öte yandan, düşük özgüvenli insanlar denemeden pes ederler. Sonuç olarak, bu durum benlik değerini düşürür.

Liderlik Potansiyelini Arttırır

Liderlik, tamamen kişinin yeteneklerine güvenmesi ile ilgilidir. Gerekli becerilere ve yeteneğe sahip olunabilir, ancak özgüven olmadan bu becerileri kullanmak pek mümkün olmayabilir. Bu yüzden mükemmel becerilere sahip insanlar olabilir fakat iyi bir lider olamayabilirler. Lider olabilmenin özelliklerinden biri özgüven sahibi olmaktır. Bir lider aynı zamanda etkili ve kendinden emin bir konuşmacı ve karizmatik bir kişiliktir. Tüm bu nitelikler, insanları etkilemek ve onları lideri takip etmeye ikna etmek için özgüvene sahip olmakla bağlantılıdır.

Motivasyonu Artırır

Özgüven, günlük yaşam aktivitelerini etkileyen bir yetenektir. Kendinize güvendiğiniz zaman, özgüveni düşük birine kıyasla bu aktiviteleri yerine getirmek için otomatik olarak daha fazla motivasyon kazanacaksınız. Özgüveni düşük olan insanlar, başarısızlık korkusuyla meşgul olurlar. Bu meşguliyet, onları genellikle günlük aktiviteleri yapma ve daha fazla çaba gösterme motivasyonlarını kaybetmelerine sebep olur.

Mutluluk Getirir

Özgüven sahibi bir insan hayatta hiçbir şey yapmaktan çekinmez. Özgüvenli kişilerin hayatında kaçırılan fırsatların pişmanlığı veya kendini suçlayıcı düşünceler yoktur. Hayatta pişmanlık olmadığında, hayat otomatik olarak normalden daha mutlu olunabilecek bir fırsat sunar.

İlişkileri Geliştirir

Özgüven, kendine karşı dürüst olmak ve gerçek benliğini açık bir şekilde göstermek demektir. Özgüvenli insanlar, herhangi bir sosyal etkileşimde karşı taraftaki bireyin zihnindeki bıraktıkları izlenimleri sürekli olarak düşünmedikleri için etkileşimlerinde daha açık ve samimi olarak bilinirler.

Samimiyet, ilişkileri geliştiren bir kriter olduğundan, özgüvenli insanların, kendine güvenmeyen insanlardan daha iyi bir ilişkiye sahip oldukları söylenebilir.

Özgüven bir kişi için oldukça önemlidir. Özgüvenli olmak benlik saygımızı artırır, stresi azaltır ve çoğu zaman bizi harekete geçirmeye zorlar. Ama en önemlisi, kendimizi iyi hissetmemizi sağlar. Pozitiflik, özgüven inşa etmenin önemli bir bileşenidir. Bir aksilik veya hatadan sonra kendinizi hırpalamaktan sizi alıkoyan şey budur. Başarısızlığı kabul etmeyerek ve pozitif kalarak, aslında daha özgüvenli bir insan olmak mümkündür.

Özgüveni elde etmek veya sürdürmek her zaman kolay değildir, ancak herkesin deneyimlemeyi hak ettiği bir şeydir. Kişisel ve profesyonel hayatımızda özgüvenin çok önemli olmasının birçok nedeni vardır, ancak en önemlisi, mutluluğumuzda ayrılmaz bir rol oynamasıdır.

Özgüven Nasıl Geliştirilebilir?

Özgüveni fark etmek kolaydır ama geliştirmek zordur. Herkes kendine güvenmek ister. Ancak birçoğu onu inşa etmeye nasıl başlayacağını bilmez. Özgüven kazanmak için biraz çaba (ve konfor alanınızın dışına çıkma isteği) gerekir. Zaten sahip olduklarınızı fark ederek ve ne kadar küçük olursa olsun kazançlarınızı takdir etmeye başlayarak özgüveni parça parça inşa etmek mümkündür. 

Özgüvenin önemi ve insanların hayatında olumlu değişiklikler yarattığı konusunda şüphe yoktur. Herkes daha iyisini yapabilmek için özgüvenini geliştirmek ister. Bunu başarmanın yolları nelerdir? Buna birtakım örnekler verebiliriz:

• Kabullenme: Her değişimin ve çabanın ilk adımı, eksikleri ve hataları kabul etmektir. Özgüven eksikliği olduğunu kabul etmek bir başlangıçtır.
• Tanımlama: Kişiliğin tüm zayıf ve güçlü yanlarını tarafsız bir şekilde listelemek önemli olabilir. Ayrıca, yararlı olan beceri ve yeteneklerinizi de listelemek faydalı olacaktır.
• Bilinçli çabalar: Özgüven kazanma yolculuğuna bilinçli çabalar koymak gerekir. Bu, yaşamın her aşamasında uzun bir yol kat edebilecek bir farkındalığın işaretidir.
• Olumsuzlukları ortadan kaldırabilmek: Kendinizle ilgili tüm olumsuz düşünceleri aklınızdan çıkarmanız gerekir. Bu olumsuzluklar, özgüven kazanma yolculuğunuzun önündeki en büyük engeldir.
• Katılımcı olmak: Okulda, dışarda veya iş yerinde sosyal etkileşim gerektiren farklı etkinliklere katılmanız faydalı olacaktır. Yarışmalara katılmanız faydalı olacaktır. Bu yarışmalar ve etkileşimler, zayıf yönlerimizi olumlu bir şekilde vurgular ve bu da onların üstesinden gelmemize yardımcı olacaktır. Ayrıca bu katılımlar sırasında başkalarından aldığımız beğeniler bizi otomatikman özgüvene doğru motive edecektir.
• İddialı olmak: Bazı durumlarda, kendine daha fazla güvenen insanlar, uygun bir beceriye sahip olmasalar bile kazanırlar. Bunun nedeni, özgüvenlerinin iddialı olmalarına ve insanları kendi lehlerine ikna etmelerine izin vermesidir. Bu nedenle, saygısızlık etmeden iddialı olmayı öğrenmeniz yararlı olacaktır.

Herkes farklı, güçlü yollarla nasıl daha özgüvenli olacağını öğrenebilir. Ancak, bazıları için işe yarayan herkes için işe yaramayabilir. Cesur adımlar atmadan önce her zaman küçük adımlarla başlamak gerektiğini akılda tutmak gerekir. İşte özgüven oluşturmaya yardımcı olabilecek dokuz yol:

• Kendini başkalarıyla karşılaştırmayı bırakmak,
• Elde edilen başarıyı içtenlikle kutlamak,
• Başarısızlıkları kucaklamak ve onları öğrenme fırsatları olarak görmek,
• Konfor alanının dışına çıkmak,
• Kendine karşı saygıyla davranmak,
• Kendi kendine olumlu konuşma seansları yapmak,
• Mutlu eden tutkuların peşinden gitmek,
• Büyük hedefleri düşünmek,
• Kendini motive etmek.

Özgüven, insanlığın vazgeçilmez bir parçasıdır. Özgüven sahibi olan kişi genellikle kişisel ve mesleki hedeflerine ulaşmak için risk almaya isteklidir, kendini sever ve gelecek hakkında olumlu düşünür. Ancak özgüveni olmayan birinin, hedeflerine ulaşabileceğini hissetme olasılığı daha düşüktür ve kendileri ve hayatta kazanmayı umdukları şeyler hakkında olumsuz bir bakış açısına sahip olma eğilimindedir. İyi haber şu ki, özgüven geliştirebileceğiniz bir şeydir. Özgüven inşa etmek, kendiniz ve sosyal etkileşimleriniz hakkında olumlu bir tutum geliştirmenizi ve aynı zamanda ortaya çıkan olumsuz duygularla başa çıkmayı öğrenmenizi gerektirir.

Özgüvenin Oluşturulmasında Koçluğun Yeri

Kişisel veya profesyonel yaşamınızda zor bir dönemden geçiyorsanız ve özgüveninizi geliştirmek için biraz yardıma ihtiyacınız varsa, bir yaşam koçu size gerçekten yardımcı olabilir. Yaşam zorlukları oldukça fazla olduğu için, iş ve özel yaşamınızdaki sorunları çözmenize yaşam koçunuzla birlikte özel bir yöntem geliştirebilirsiniz. Bir yaşam koçunun size verebileceği desteklere bazı örnekler:

• İşyerinde özgüven kazanmak,
• Girişimci olarak güven kazanmak,
• İş görüşmelerinde kendinden emin hissetmek,
• Mevcut ilişkinizde kendinden emin hissetmek,
• Gerektiğinde başkalarına hayır demeyi öğrenmek,
• Sınırlarınızın ötesine geçmekten zevk almak,
• Görünüşünle kendinden emin hissetmek,
• İşleri halletme yeteneğinizden emin olmak,
• Yeni insanlarla tanışırken rahat hissetmek,
• İlişkilerde kendine güvenmek,
• Diğer insanların olumsuz görüşlerinden etkilenmeyi ortadan kaldırmak.

Koçlar, kendinize olan güveninizi ve kendinize olan inancınızı geliştirmenize yardımcı olacak araçlar ve tekniklerle donatılmıştır. Koçluk uygulamaları, öz saygınızı yükseltmenize ve içten başlayarak hayata olumlu bir bakış açısı oluşturmanıza yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Amaç, kendiniz hakkında sahip olduğunuz sınırlayıcı inançlara meydan okumanıza, özgüveninizi artırmanıza ve güçlü bir benlik imajı oluşturmanıza yardımcı olmaktır.

Koçluk seanslarına başladığınızda, yapılacak ilk şey şu anki özgüven seviyenizi anlamaktır, sonrasında üzerine inşa edeceğiniz bir temeliniz olacaktır. Bu özellikler kişiliğinizin derinden kökleşmiş yönleri haline gelene kadar zaman içinde öz değerinizi ve özgüveninizi kademeli olarak artırmanıza yardımcı olacaktır. Koçların özgüven için sunduğu bazı destekleyici yönler:

Olumlu bir zihniyet inşa etmek

Özgüveni veya öz imajı ile mücadele eden birçok insanın kendilerine karşı olumsuz duyguları, kendilerine olan bakış açıları takip edilebilir. Bu noktada koçlar, günlük yaşamlarına alternatif bir bakış açısı sunabilir ve onların olumsuz duygularını olumlu alternatiflerle değiştirerek kendilerine bakış açılarını olumlu yönde etkileyebilir.

Benlik saygısını geliştirmek için destek

Koçlar, problemin kökenini bulmak için danışanlarını ellerinden geldiğince iyi tanıyacaktır. Birinin benlik saygısını geliştirmek söz konusu olduğunda, yöntemler bir danışandan diğerine değişebilir, bu nedenle koçlar her zaman her danışanın ihtiyaçlarına göre uyarlanmış programlar sunacaktır.

Kendinden emin bir öz imaj yaratmak

Kendi imajı zayıf olanlar, örneğin yeni insanlarla tanışmaktan veya topluluk önünde konuşma durumlarında bir dinleyici kitlesinin önüne çıkmaktan korkabilirler. Koç, beden dilini değiştirerek dışarıdan nasıl kendinden emin görünecekleri konusunda önemli bir destekçi olabilir.

Kendimizi besleyen, cesaretlendiren ve kendini geliştiren davranışlar geliştirerek olumsuz özgüven ve benlik saygısı eğilimlerimizi değiştirme yeteneğine sahibiz. Kendimize daha olumlu bir şekilde davranmaya başladığımızda, karşımızdaki insanlar bu ipuçlarını alır ve bize hepimizin hak ettiği özel şekilde yanıt verir. Kendinizi özgüven konusunda geliştirmeye ihtiyaç duyuyorsanız ve özellikle sıkışmış hissediyorsanız, bir koç, özgüveninizi yeniden inşa etmenize ve yardımcı olabilir.