Lider Kavramı
İnsanoğlunun yönetme ve yönetilme konusundaki arzusu, bir arada yaşamaya başladığı ilk günden beri varlığını sürdüren bir durumdur. Bu birlikte yaşama arzusu ve yönetmek ile yönetilmeye dair olan ilgi süreci yönetecek ve yönlendirecek olan birilerine dair bir ilginin de oluşmasına sebebiyet vermiştir. Bu nedenle hem toplumsal hem de kurumsal anlamda bir liderin aratışı içerisine girilmiştir. Buna göre bir lider, ruhsal anlamda kendisine itimadı olan ve kendisinin gösterdiği hedefe yürüme arzusu bulunan taraflarına hayatı değer taşıyan bir karakteri temsil etmektedir. bir lider, çevresindekilerin fikirlerini ve beklentilerini anlama ve değerlendirme hususunda yüksek nitelikli bir hissiyata sahip olan, bu vesile ile davranışlarını belirleyen, en önemlisi, kendisi ile birlikte hareket etmek konusunda isteği bulunanları bir araya getirerek yine onları bir arada tutmayı başaran kimsedir (Eren, 2003, s. 525).
Bunun dışında bir lider, sadece kendisini ve kendisinin çıkarlarını düşünen bir karakteri tanımlamamaktadır. Bunun ötesinde lider, kendisinin dışında, kendisine destek olan ve kendisi ile birlikte hareket etme arzusu içerisinde olanların kişisel çıkarlarını düşünen ve buna göre yönetim süreçlerini düzenleyerek bir sistemi ayakta tutan bireyi ifade etmektedir (Bolat vd., 2008, s. 167). Bu tanımdan hareketle son yıllarda lider tanımlamasının değişiklik gösterdiği anlaşılmaktadır. Geçmiş yıllarda, otoriter ve öncelikle de kendi çıkarlarına odaklanan liderlerin varlığının aksine, giderek daha fazla kendisini geri plana çeken, kendisini sürecin gerisinde konuşlandıran, ancak önder kişi olarak sorumluluk almaktan kaçınmayan bir liderlik modeli ortaya çıkmıştır.
Bu sebepten ötürü, modern dönemdeki liderlik tanımlamalarında, ortak çıkarlar üzerinde düşünen ve kendisinde çok daha önce çevresini, onların beklentilerini, düşüncelerini ve eleştirilerini gözeten, bunun da ötesinde süreci sadece bugünlük değil, gelecek odaklı olarak da düşünen kişiler lider olarak tanımlanmaktadır. Modern dönemin liderleri, bir vizyon yaratma ve bu vizyona çevresini inandırma gayreti içerisinde olan; aynı zamanda da çevrenin isteklerini yerine getirmekle yükümlü olmaktadırlar (Yiğit, 2002, s. 18).
Bu görüntüde artık bir liderden beklenti, hükmetmekten ziyade süreci en iyi şekilde yönetmektedir. Bu yönetim biçiminin içerisinde de sadece kendi çıkarları ya da kendi kararları değil, çevresindekilerin yaklaşımları ve kararları da artık bir etken olmaktadır. Geçmişin baskın lider kavramı daha demokratik bir lider modeline geçildiğini gösteren yukarıdaki tanımlamalar ışığında, liderin artık çevresi ile bir bütün olarak hareket etmesinin gerekliliği ve kaçınılmazlığı ortaya çıkmaktadır. Bu tanımlamaların, liderin olduğu kadar liderin çevresindekilerin tutum ve davranışlarına bağlı olarak ortaya çıktığını düşünmek de mümkün olmaktadır. Çünkü bir liderin tanımlamak ve onun yeterliliğini ölçümleyebilmek adına çevresinin liderine karşı olan yaklaşımları da süreç içerisinde önemli bir yer tutmaktadır.
KAYNAKÇA
Bolat, T. vd., Yönetim ve Organizasyon, Detay Yayınları, Ankara, 2008.
Eren, E., Yönetim ve Organizasyon (6. Baskı), Beta Yayınları, İstanbul, 2003.
Yiğit, R., İyi Bir Lider Olmanın Yolları, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2002, Cilt: 6, Sayı: 1, 2002, ss. 17-21.
ICF Onaylı Sertifika programlarımız ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.