Kişisel değerler, kararlarımızı, davranışlarımızı ve genel yaşamımızı şekillendiren yol gösterici ilkelerdir. Önemli olduğuna inandığımız, hayatımıza anlam ve amaç veren şeylerdir. Kişisel değerlerimizi belirlemek ve anlamak, otantik bir mutlu ve refah içerisinde yaşamak ve hedeflerimiz ve özlemlerimizle uyumlu kararlar almak için çok önemlidir.
Değerlerimiz, kim olduğumuzun özüdür, inançlarımızı, seçimlerimizi ve eylemlerimizi şekillendirir. Ancak bu değerleri ifade etmek ve hayatımıza entegre etmek her zaman basit bir yolculuk değildir. Kişisel değerleri keşfetmek, derin bir öz-yansıtma ve kendine dürüstlük gerektiren zorlu bir süreç olabilir. İşte burada koçluk devreye girer. Koçluk, bireylere değerleri üzerinde düşünmeleri ve yaşamlarını ve kişisel gelişim yolculuklarını zenginleştiren kalıcı bir pozitif zihniyet geliştirmeleri için güç veren destekleyici bir ortaklık sağlar.
Bu blog yazısında kişisel değerlerin önemini, kişisel değerleri keşfetmeyi ve koçluğun bireylere kendi değerleri üzerinde düşünmelerine ve pozitif düşünmeyi benimsemelerine nasıl yardımcı olabileceğini keşfedeceğiz.
Kişisel Değerler ve Önemi
Değerlerinizi nasıl tanımlarsınız? Bu soruyu cevaplamadan önce, genel olarak değerlerin ne olduğunu bilmeniz gerekir. Değerleriniz, yaşama ve çalışma şeklinizde önemli olduğuna inandığınız şeylerdir.
Kişisel değerler, toplumunuzda, kültürünüzde veya toplumunuzda “iyi” ve “kötü” arasında ayrım yapan bir dizi inançtır. Sabır ve dürüstlük gibi ideal davranış standartları olarak gördüğünüz şeyleri tanımlayan bir zihniyet oluştururlar. Kişisel değerler sisteminiz, tüm kişisel değerlerinizin toplamıdır. Birlikte, çevrenizdeki dünyayla nasıl etkileşime girdiğinizi şekillendirirler.
Hayattaki değerler, sizin için önemli olduğunu düşündüğünüz ve/veya inandığınız şeylerdir. Yaşama ve çalışma şeklinize rehberlik etmenize yardımcı olan, önceliklerinizi belirlemenize yardımcı olabilecek ve hatta hayatınızın yolunda olup olmadığını ve her şeyin olmasını istediğiniz şekilde ilerleyip ilerlemediğini yargılamak için kullandığınız bir ölçüt bile olabilirler.
Kişisel değerler, bir birey için arzu edilir ve birisi için neyin önemli olduğunu temsil eder. Farklı insanlarda aynı değer farklı davranışlara yol açabilir. Kişisel değerlerin anlamını bilmek hayatımızı dahi değiştirebilir. Yazılı bir kişisel değerler listeniz olmayabilir. Bununla birlikte, yıllar geçtikçe, muhtemelen hayatta önemli bulduğunuz şeylere öncelik vermek için seçimler yapmışsınızdır. Bunlar değerleri oluşturur. Bunlar değer verdiğimiz ve kimliğimizi şekillendiren ilkelerdir.
Kişisel değerlerimiz özgecilik, takdir, özgünlük, cesaret, bağlılık, kararlılık, yeterlik, empati, eşitlik, cömertlik, dürüstlük, tevazu, nezaket, bağlılık, iyimserlik, tutku, pozitiflik gibi olabilir. Elbette buna binlerce farklı örnek sunulabilir. Ancak kelimeler ile ifade edilebilen bu kişisel değerler herkes için farklı ve özgün olacaktır. Bunlar bir araya gelip kişinin değer sistemini oluşturacaktır. Bu da kişiye özgü, ona özel olacaktır.
Seçimlerin bol olduğu ve yönlerin çoğaldığı yaşam labirentinde, kişisel değerlerimiz kararlarımızı şekillendiren, karakterimizi tanımlayan ve nihayetinde bizi amaçlı bir varoluşa doğru yönlendiren sarsılmaz çapalar görevi görür. Her bireye özgü olan bu değerler, modern dünyanın karmaşıklıklarında yönümüzü bulmamıza yardımcı olan ahlaki pusulalardır. Değerlerimizi anlayarak ve yaşayarak, özgün benliklerimizi yansıtan bir yaşamın -amaç, bütünlük ve tatmin dolu bir yaşamın- yolunu açabiliriz.
Kişisel Değerler Kalıcı Mıdır?
Değer, hayatınızı yaşama biçiminizde önemli olduğuna inandığınız dürüstlük, nezaket veya bütünlük gibi bir şeydir. Herkesin kişisel değerleri farklı olacak ve sizinki büyük ölçüde kim olduğunuza bağlı olacaktır. Bazen değerler ebeveynlerden, öğretmenlerden veya hayatınızdaki diğer önemli insanlardan öğrenilir. Değerlerimiz yaşlandıkça değişebilir, yaşadığımız dünya hakkında daha fazla şey öğrenir ve nasıl yaşamak istediğimiz hakkında daha fazla düşünürüz.
Temel değerleriniz oldukça istikrarlı olsa da, değerlerinizin değişip geliştiğini bilmek sizi şaşırtabilir. Siz öğrenip büyüdükçe kişisel değerler sürekli değişir. Bu nedenle kendi kişisel değerler sisteminizi anlamalı ve düzenli olarak kendinizi kontrol etmeniz, gözlemlemeniz gerekir.
Bazen doğru görünen değerlere sahipsinizdir ama aslında onları henüz test etmemişsinizdir. Değerleri tanımladıktan sonra, sizin için hala önemli olup olmadıklarını düşünebilirsiniz. Hayatınızda daha yararlı ve daha az zararlı olmaları için bunları değiştirmeniz veya yeniden çerçevelendirmeniz gerekebilir. Ya da hala geçerliyse, onları onurlandırmak için alışkanlıklarınızı değiştirebilirsiniz. Bunların davranışınızı nasıl tanımlayabileceğini veya yaşam kararlarınızı nasıl etkileyebileceğini görebilirsiniz.
Değerlerinizi İfade Etmek ve Yaşamınıza Entegre Etmek
Değerler, siz onları tanısanız da tanımasanız da vardır. Değerlerinizi kabul ettiğinizde ve onları onurlandıran planlar ve kararlar yaptığınızda hayat çok daha kolay olabilir.
Değerlerimiz hakkında bilinçli olarak düşünerek zaman harcadığımızda daha fazla öz farkındalık geliştiririz ve daha büyük bir güvenle kararlar verebiliriz. Kendimizi kişisel hayatımızı ele geçiren, ancak değerlerimizden biri aile olan zorlu bir işte bulursak, kaliteli aile zamanına izin veren bir işte daha mutlu olacağımızı biliriz. Örneğin temel değerlerimizden biri yaratıcılıksa ama yaşam içerisinde (bu günlük yaşam da iç yaşamı da olabilir) yaratacak alanımız yoksa mutlu olmak istiyorsak bunun öncelik vermemiz gereken bir şey olduğunu bilmemiz gerekir.
Kişisel değerlerinizi tanımladığınızda, sizin için gerçekten neyin önemli olduğunu keşfedersiniz. Bunu yapmaya başlamanın iyi bir yolu, hayatınıza geri dönüp bakmak, ne zaman kendinizi gerçekten iyi hissettiğinizi ve iyi seçimler yaptığınızdan gerçekten emin olduğunuzu belirlemektir.
Yaptığınız şeyler ve davranış biçiminiz değerlerinizle örtüştüğünde, hayat genellikle iyidir – tatmin olmuş ve memnunsunuzdur. Ancak bunlar sizin kişisel değerlerinizle örtüşmediğinde, işte o zaman işler… yanlış hissettirir. Bu gerçek bir mutsuzluk kaynağı olabilir. Bu nedenle, değerlerinizi belirlemek ve yaşamınızdaki çeşitli alanlara entegre etmek için bilinçli bir çaba göstermeniz çok önemlidir.
Değerlerinizi belirlemek ve anlamak zorlu ve önemli bir alıştırmadır. Kişisel değerleriniz, kim olduğunuzun ve kim olmak istediğinizin merkezi bir parçasıdır. Hayatınızdaki bu önemli faktörlerin daha fazla farkına vararak, bunları her durumda en iyi seçimi yapmak için bir rehber olarak kullanabilirsiniz.
Hayatın bazı kararları gerçekten en çok neye değer verdiğinizi belirlemekle ilgilidir. Pek çok seçenek makul göründüğünde, değerlerinize güvenmek ve bunları sizi doğru yöne yönlendirmek için güçlü bir yol gösterici güç olarak kullanmak yararlı ve rahatlatıcıdır.
Değerlerinizi ifade etmek ve yaşamınıza entegre etmek, özgün bir şekilde yaşamanın ve doyum bulmanın güçlü bir yoludur. Kişisel değerlerinizi bilmek, yaşamda tatmin ve yön bulmanıza yardımcı olacaktır. Değerleriniz, size anlam katan yaşam ve kariyer seçimlerinde size rehberlik eden bir pusula görevi görebilir. Bir seçim yapmak zorunda kaldığınızda veya kendinizi sıkışmış hissettiğinizde, değerlerinizi incelemek ve onlara sadık kalmak doğru yola girmenize yardımcı olacaktır.
Ancak değerlerinizi tanımlama egzersizi işin biraz daha kolay kısmıdır. Önemli olan bu bilgiyle ileriye doğru ne yaptığınızdır. Artık hangi değerlerin sizi mutluluğa ve doyuma götürebileceğini biliyorsanız, hayatınızı bu değerlerle uyum içinde yaşamanın zamanı gelmiş demektir. Hayatınızın farklı alanlarına bakmak için biraz zaman ayırmanız ve kendinize değerlerinizin orada olup olmadığını sorgulamanız önemli olacaktır. Değillerse, bunu değiştirmenin ve değerlerinizi günlük yaşamınıza getirmenin yollarını düşünmeniz gerekir.
Koçluğun Değer Keşfi Sürecinde Rolü
Değerlerinizi ifade etmek ve yaşamınıza entegre etmek noktasında sıkışıp kalırsanız endişelenmeyin. Bu genellikle en zor kısımdır. Değişiklik yapmak için niyeti eylemle birleştirmek çoğu zaman zor olabilir. Bu açıdan, bir koçla konuşmak burada gerçekten önemli bir yardımcı olabilir.
Koçlar, hayatınızın herhangi bir alanında değişiklikler yapmanıza ve gerçek potansiyelinizi gerçekleştirmenize yardımcı olmak için uzmanlaşmışlardır. Süreç içerisinde gözlem, hedefler belirleme, destek ve hesap verebilirlik noktalarında önemli destekler sunarak, hayatınızı değerlerinizle uyumlu bir şekilde yaşamanıza ve herhangi bir değişiklik yapmak için ihtiyaç duyduğunuz cesareti geliştirmenize yardımcı olabilirler.
Koçlar, düşündürücü sorular ve aktif dinleme yoluyla, müşterilerinin değerlerini keşfetmeleri ve gerçek benliklerine dair içgörüler kazanmaları için güvenli bir alan yaratır. Koçlar etkileşimlerine olumlu bir zihniyet getirir danışanlarında da aynı şeyi teşvik eder. Gelişim zihniyetini destekleyerek koçlar, danışanlarının yeteneklerini iyileştirme ve geliştirme motivasyonunu artırır. Bu olumlu yaklaşım, müşterilerin engelleri aşmasına ve değer keşfetme sürecini şevkle kucaklamasına yardımcı olur.
Koçlar, danışanlarının temel değerlerini belirlemelerine yardımcı olmak için genellikle değer egzersizlerinden yararlanır. Bu alıştırmalar, birey için neyin gerçekten önemli olduğunu ortaya çıkarmak için kendini yansıtma ve iç gözlem içerir. Danışanlar yankı uyandırmayan değerleri eleyerek ve yankı uyandıranlara öncelik vererek, kişisel değerleri ve onları neyin harekete geçirdiği hakkında daha derin bir anlayış kazanırlar.
Danışanlar koçluk uygulaması ile değerlerin ilişkiler, kariyer ve kişisel gelişim gibi hayatın farklı alanlarına nasıl entegre edilebileceğini keşfederek, temel değerleriyle uyumlu seçimler yapabilirler. Bu uyum, danışanların değerlerinin gelişen benlikleriyle uyumlu kalmasını ve eylemlerini ve kararlarını yönlendirmeye devam etmesini sağlar ve böylece daha büyük bir tatmin ve amaç duygusuna yol açar.
ICF koçlarından destek almak için Koçluk Merkezi ile iletişime geçebilirsiniz.